Verem (tüberküloz) hastalığı, “Micobacterium tuberculosis” basili tarafından oluşturulan ve hava yolu ile bulaşan bakteriyel bir hastalıktır. Verem hastalığı ile ilgili toplumun bilgilendirilmesi ve bu hastalığa karşı toplumun bütün kesimlerinin dikkatinin çekilmesi amacıyla Ülkemizde her yıl Ocak ayının ilk Pazar günü ile başlayan hafta ‘Verem Eğitim ve Propaganda Haftası’ olarak belirlenmiştir. Bu yıl da 01-07 Ocak 2017 tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan “70. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası” çerçevesinde yurt genelinde çeşitli etkinlikler düzenlenecektir.
Tüberküloz (TB), insanlık tarihi kadar eski bir hastalık olup halen tüm dünyada bir halk sağlığı sorunu olarak önemini korumaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) “Küresel Tüberküloz 2016 Raporu”na göre dünya genelinde tüberküloz hastalığı halen sık görülmektedir. Rapora göre dünya genelinde 2015 yılında 10,4 milyon yeni tüberküloz hastası ortaya çıkmıştır. Ayrıca tüberküloz, 2015’te dünya genelinde en çok ölüme yol açan 10 nedenden birisidir ve 2015 yılında 1,8 milyon insan tüberkülozdan hayatını kaybetmiştir.
Ülkemizde ise yürütülen başarılı kontrol çalışmaları ile tüberküloz hasta sayısı her yıl yaklaşık % 6-7 oranında azalmaktadır. 2005 yılında verem savaşı dispanserlerine kayıtlı toplam tüberküloz hasta sayısı 20.535 iken, 2015 yılında 12.772’ye düştüğü görülmektedir.
Dünyada tüberküloz kontrolü için DSÖ tarafından küresel bir kontrol programı, ülkemizde ise aynı standartlarda bir Ulusal Tüberküloz Kontrol Programı uygulanmaktadır. Bakanlığımız ulusal ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği içerisinde tüberküloz kontrol hizmetlerini sürdürmektedir. Ulusal Tüberküloz Kontrol Programı çalışmaları “Tüberkülozsuz Bir Dünya” oluşturmak amacıyla, Doğrudan Gözetimli Tedavi Stratejisi (DGTS) ve Tüberkülozu Bitirme Stratejisi (End TB) çerçevesinde kamunun yanında özel sektör, sivil toplum örgütleri ve gönüllü kuruluşlarla birlikte yürütülmektedir.
Ülkemizde tüberküloz hastalığının teşhis ve tedavisi ücretsiz olarak yapılmaktadır. Tüberküloz ve dirençli tüberküloz hastalarının tedavisinde kullanılan birinci ve ikinci seçenek tüberküloz ilaçları, Bakanlığımızca temin edilerek ücretsiz olarak hastalara ulaştırılmaktadır. 2016 yılında tüberküloz kontrol hizmetlerinin daha etkili yürütülmesi amacıyla; yutulması ve kullanımı zor olan ilacın yerine granül şeklinde suda eritilerek kullanılan ilaç hastalarımızın kullanımına sunulmuştur. Buda hastanın uzun süreli tedaviye uyumunu artırmaktadır.
Tüberküloz hastalığına yakalananların aileleri ve diğer temaslıları da verem savaş dispanserlerine davet edilerek ücretsiz muayeneleri yapılmaktadır. Bulaştırıcı olan hastaların yakın çevresindekilere ücretsiz koruyucu ilaç verilmekte olup hasta olduğu tespit edilenlere ise tedavi başlanmaktadır.
İl Halk Sağlığı Müdürlüklerine bağlı olarak çalışan ve cezaevi-huzurevi gibi toplu yaşam alanlarında tüberküloz taramaları yapan mobil tarama ekiplerini güçlendirmek amacıyla; 2016 yılında 7 mobil tarama aracının röntgen cihazları modern dijital röntgen cihazlarıyla değiştirilmiş, yurtiçi imkânlarla üretilen 4 adet yeni mobil tarama aracı alınmıştır. Ekiplerimiz en yeni ve en modern dijital röntgen cihazlarıyla donatılmış 20 mobil tarama aracı ile hizmet vermeye devam etmektedir.
Ülkemizde tüberküloz hastalarının tedavilerinin düzenli yürütülmesini sağlamak amacıyla hasta odaklı Doğrudan Gözetimli Tedavi (DGT) uygulanmaktadır. DGT uygulamasında hasta tüm tedavi süresince ilaçlarının her dozunu bir görevlinin ya da sorumlunun gözetiminde içer ve bu durum kayıt altına alınarak tedavinin başarıyla sonuçlanması sağlanır.
Yürütülen başarılı tüberküloz kontrol çalışmaları neticesinde DSÖ kriterlerine göre tüberküloz insidansı yüzbinde 20’nin altına düştüğü ve diğer kriterleri sağladığı için ülkemiz eliminasyon fazına girmiştir. Bu kapsamda önümüzdeki yıllarda ülkemizde yürütülen tüberküloz kontrol programı, tüberküloz eliminasyonunu hedefleyecek şekilde güçlendirilerek sürdürülecektir.
Sonuç olarak;
- Verem(tüberküloz) hava yoluyla bulaşan, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır.
- Toplumu veremden korumanın en etkili yolu verem hastalarının erken teşhisi ve başarılı tedavisidir.
- Öksürürken veya hapşırırken ağzınızı ve burnunuzu bir kâğıt mendille kapatınız. Kâğıt mendiliniz yoksa ellerinize değil kolunuzun iç kısmına öksürün veya hapşırınız.
- 2-3 haftadan uzun süren ve antibiyotik tedavisi ile iyileşmeyen öksürük varsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz.
- Hastalandığınızda düzenli ilaç kullanımı ile veremi durdurabilir ve sevdiklerinize bulaşmasını önleyebilirsiniz.
- Verem tedavisinde kullanılan tüm ilaçlar ücretsizdir.
- Verem hastalığının tedavisinde tam başarı için, ilaçlarınızı Doğrudan Gözetimli Tedavi ile kullanınız.
“Hedefimiz Veremsiz Bir Türkiye ve Dünya”